Na początku był Chaos, z którego wyłoniło się światło…
No może tak daleko nie sięgajmy, to nie wykład z historii. Na początku była więc żarówka Edisona, chociaż „po prawdzie” Thomas Edison jedynie udoskonalił wynalazek Brytyjczyka Josepha Wilsona Swana, przed którym z resztą było jeszcze kilku innych. Ale tak się utarło, że to Amerykanin wymyślił żarówkę, a z mitem jeszcze nikt nie wygrał. Ta pierwsza „edisonowska” świeciła ponoć jedynie osiem minut, lecz któż to może dziś to sprawdzić?
Działo się to pod koniec wieku XIX (patent Thomasa Edisona to rok 1879) i przez następne ponad sto lat, choć przez cały czas żarówki były ulepszane i świeciły coraz dłużej zasada działania się nie zmieniła. W skrócie, jak wszyscy wiedzą, tak tylko, by przypomnieć: przez umieszczone w szklanej bańce wypełnionej mieszaniną gazów szlachetnych lub próżnią włókno wykonane z trudno topliwego materiału, niegdyś grafitu obecnie najczęściej wolframu, przepływa prąd, który silnie je rozgrzewa. I świeci. Świeciła w epoce wiktoriańskiej i przez cały wiek XX. Aż nagle, raptem kilka lat temu pojawiły się lampy LED. Jak to działa? Źródło światła oparte jest na diodach elektroluminescencyjnych (nawiasem mówiąc zjawisko elektroluminescencji zostało odkryte przez Brytyjczyka Henry’ego Rounda już w 1907 roku, długo trwało nim nastąpił przełom, czyli światło trafiło pod strzechy) i na tym należy poprzestać, bo prosto wyjaśnić się nie da. Ważne, że działa i to jak!
Tradycyjna żarówka mocno się nagrzewa, więc 95 proc. energii elektrycznej, którą pobiera „zamienia się” w energię cieplną, która niekoniecznie jest nam do szczęścia potrzebna, bo mieszkania i tak ogrzać się nie da, a jedynie 5 proc. to światło; w lampach LED to kilkadziesiąt procent. Wolframowa działa około 1000 godzin, jednak trzeba mieć dużo szczęścia, by na taką trafić (chociaż gwoli prawdy trzeba powiedzieć, że jedna z łódzkich gazet donosiła kilka lat temu, że na jednym z tamtejszych osiedli był blok, a w nim suszarnia, w której 150-watowa żarówka świeciła… 35 lat); LED-owa – od 20 do 50 tysięcy. Zwykła żarówka ma jedną temperaturę barwową – 2700K; LED od 2200 do 10 000 Kalwinów. Technologia LED jest więc trwalsza, energooszczędna, a na dodatek możemy odpowiednio zaaranżować oświetlenie w każdym z pomieszczeń naszego mieszkania czy domu w zależności od jego przeznaczenia, dobierając odpowiednią barwę światła, a nawet jego kolor (to znaczy, gwoli ścisłości, jak zwykłą żarówkę pomalujemy farbą olejną jakiś efekt też uzyskamy. Tak mówią).
I jeszcze tytułem wstępu. Właściwie nie powinno się mówić „żarówka LED”, bo nic się w nich nie „żarzy”, tylko „źródło LED”, ale tak się utarło, więc nie warto kruszyć kopi. No tak, ale zatem, jakie żarówki LED-owe do domu wybrać? Najważniejsze, żeby były odpowiednie do naszych potrzeb, funkcjonalne i optymalne dla danego pomieszczenia. Innego światła bowiem potrzebujemy w kuchni, innego w pokoju, w którym pracujemy.
Spis treści
Jaka żarówka LED do pokoju dziennego
Zastanawiając się, jakie żarówki LED do domu wybrać, zwłaszcza jeśli ktoś do tej pory był przyzwyczajony do żarówek tradycyjnych, warto pamiętać, że ich moc jest zupełnie inna; 8 – 10W to 75W w żarówce wolframowej (na ten temat także w tekście „Jaką moc żarówki wybrać w zależności od rodzaju pomieszczenia?”). Kupując LED-y do mieszkania istotna jest także liczba lumenów, czyli wartość nominalnego strumienia światła - im więcej tym światło jaśniejsze.
Jakie więc LED-y do pokoju?
Głównym źródłem światła w pokoju dziennym jest zazwyczaj lampa wisząca. Powinna dawać światło ciepłe (ok. 2700K). Światło takie jest najbardziej „przyjazne” dla człowieka. Daje delikatnie żółtą barwę, która jest przyjemna dla oka, stwarza przytulną atmosferę. A jaka moc żarówki do pokoju dziennego? W oświetleniu głównym 8 – 10W powinno w zupełności wystarczyć. W bocznym, czyli na przykład w kinkietach żarówki raczej słabsze, tj. 2 – 3W.
Nieco inaczej „sprawy się mają”, kiedy pokój służy nam do pracy lub mamy w nim kącik czytelniczy. Koncentracji służą barwy zimne, powyżej 4600K. Jakie żarówki LED? 7 – 10W będą optymalne w miejscach, w których pracujemy. Podobna moc może mieć światło do czytania, jednak zamiast zimnego lepsze będzie neutralne, czyli białe - 3500-4500 Kelwinów.
Jakie żarówki do salonu
W salonie zazwyczaj mamy kilka typów oświetlenia – od lampy czy lamp głównych, po boczne kinkiety i „dekoracyjne”, oświetlające wybrane elementy, które chcemy wyeksponować. Żarówki LED, jakie wybrać? Generalnie światło w salonie powinno być ciepłe, choć w przypadku jasnego wnętrza wykończonego w industrialnym stylu sprawdza się również neutralne. Moc żarówek LED: w oświetleniu głównym 8 – 10W, w kinkietach 2 – 3W. Mocniejsze światło powinno być w miejscu do czytania – 6 – 8W.
Jakie żarówki LED do łazienki
W łazience, podobnie jak w salonie często mamy kilka źródeł światła. I podobnie jak w salonie powinno być dobrze rozplanowane. Jaka więc żarówki LED do łazienki? Górna lampa, dająca ciepłe, rozproszone światło może mieć moc od 6 do 10W. Mocniejsze żarówki, najlepiej o neutralnej barwie powinniśmy umieścić w źródłach światła przy lustrze, słabsze, bardziej intymne przy wannie bądź prysznicu (na ten temat także w tekście „Jaka barwa światła do łazienki”).
W łazience sprawdzają się także, jako oświetlenie dodatkowe taśmy LED. Można je umieścić w obrębie szafek czy jako podłogowe, na przykład obok wanny.W przypadku oświetlenia LED do łazienki pamiętać jednak trzeba, że to pomieszczenie raczej… wilgotne, więc kupując żarówki czy taśmy LED pamiętajmy, by wybrać takie, które mają wysoki stopień wodoszczelności, zwłaszcza jeśli montowane są nad umywalką, wanną czy też kabiną prysznicową.
W łazience sprawdzają się także, jako oświetlenie dodatkowe taśmy LED. Można je umieścić w obrębie szafek czy jako podłogowe, na przykład obok wanny. W przypadku oświetlenia LED do łazienki pamiętać jednak trzeba, że to pomieszczenie raczej… wilgotne, więc kupując żarówki czy taśmy LED pamiętajmy, by wybrać takie, które mają wysoki stopień wodoszczelności, zwłaszcza jeśli montowane są nad umywalką, wanną czy też kabiną prysznicową.
Jaka żarówka LED do kuchni
Kuchnia to miejsce specyficzne w niemal każdy domu. Wiadomo: służy do przygotowywania posiłków; jako jadalnia; czasem jest miejscem roztrząsania rodzinnych dylematów, a niekiedy spotkań w kameralnym gronie, gdyż – wiadomo – wszystko, co potrzebne, by wspiąć się na wyżyny intelektualnej konwersacji jest pod ręką, szczególnie lodówka, więc nie trzeba zbytnio się ruszać. Z tego jasno wynika, że nawet w małej kuchni potrzeba więcej niż jednej lampy. Oprócz sufitowej, osobno powinien być oświetlony blat, na którym przygotowujemy posiłki, osobno kuchenka, na której gotujemy.
Generalnie światło powinno mieć w niej barwę ciepłą bądź neutralną, choć w oświetleniu sufitowym, zwłaszcza kiedy szafki kuchenne są w jasnych kolorach lub gdy ktoś lubi dokładnie widzieć, co właśnie je, sprawdza się także powyżej 6500K, czyli zimne. Moc żarówki w oświetleniu głównym 8 – 10, podobnie w oświetleniu nad blatem, słabsze LED-y mogą być nad kuchenką czy w lampkach oświetlających na przykład szafki.
Jaka żarówka LED do sypialni
Sypialnia to… wiadomo, miejsce wypoczynku, relaksu, w którym chcemy się wyciszyć i mieć święty spokój. Światło winno mieć zdecydowanie ciepłą barwę i może być słabsze niż w pozostałych pomieszczeniach: główne – wystarczy 4 – 8 W, a dodatkowe jeszcze mniej. Dwa wyjątki: lampka do czytania i toaletka z lustrem. Moc żarówki LED, przy której lubimy sobie poczytać przed snem to co najmniej 6 – 8W, natomiast toaletka, przy której, każdy to wie, robi się makijaż (albo odwrotnie) wymaga osobnego oświetlenia. Do makijażu idealne są żarówki neutralne, czyli 4000 - 5500K. Skóra, na którą pada światło nie będzie wówczas ani zbyt żółta, co może się zdarzyć przy oświetleniu ciepłym, ani zbyt blada (światło zimne). Moc żarówki – 10 W lub więcej.
W sypialni znakomicie sprawdzają się tzw. ściemniacze, czyli włączniki, którymi można regulować światło.
Jaką żarówkę LED wybrać do piwnicy czy garażu
Zazwyczaj piwnica lub garaż nie mają okien, czyli dostępu do naturalnego światła słonecznego, a nawet jeśli mają, to zazwyczaj korzystamy z tych pomieszczeń w takich porach dnia, kiedy i tak jest go mało lub zgoła wcale. Jednym słowem to najciemniejsze miejsca w domu. I choć przysłowie mówi, że najciemniej zawsze jest pod latarnią, to jednak warto zadbać o odpowiednią moc żarówek. Żarówki LED do piwnicy to optymalnie 7 – 10W, do garażu mogą być jeszcze mocniejsze – nawet 12W o barwie światła zimnej (na temat oświetlenia garażu można przeczytać więcej w tekście „Jakie oświetlenie do garażu”).
Jaką żarówkę wybrać do ogrodu
Nie tylko wnętrza. Od czasu, kiedy na dobre zagościła w Polsce „kultura grillowa”, chociaż nie tylko z tego powodu, coraz chętniej oświetlamy swoje ogrody. I posiedzieć dłużej można w nocy, i estetycznie wygląda. Pamiętać jednak trzeba, że nieważne czy zainstalujemy reflektory kierunkowe, lampy najazdowe czy słupki – z mocą nie należy przesadzać. Światło ma podkreślać aranżację ogrodu, a nie oślepiać, czy to nas samych czy sąsiadów.
Jakie żarówki LED wybrać do oświetlenia domu?
Na elewacjach białych w domach o architekturze nowoczesnej najlepiej sprawdzają się barwy zimne, które tę biel podkreśli; domy zbudowane w stylu klasycznym o elewacjach w kolorach nieco ciemniejszych – barwa ciepła. Natomiast oświetlając rośliny najlepiej zrobić to żarówkami dającymi neutralną barwę.
W przypadku ogrodu nie da się idealnie wskazać mocy żarówek LED, najlepiej więc kupić lampy, które mają regulowane natężenie światła. Unikniemy niespodzianek.
Planując oświetlenie ogrodowe trzeba sprawdzić, czy dana lampa jest do tego odpowiednia. Większość oświetlenia zewnętrznego posiada przypisany przez producenta stopień IP, czyli wskaźnik szczelności i odporności oprawy. Minimalny wskaźnik w oświetleniu LED-owym na zewnątrz to IP 44.
Na koniec...
Wybierając żarówki LED, oprócz jej mocy, czyli liczby Watt (W), ilości emitowanego światła, a więc lumenów (lm) i podawanej w Kelwinach temperatury barwowej (K) warto zwrócić uwagę także na współczynnik oddawania barw CRI (Ra). Informuje on, jak wiernie będą oddawane barwy przedmiotów w sztucznym świetle. Światło słoneczne ma współczynnik Ra=100, żarówki LED do mieszkania, zwłaszcza do pomieszczeń, w których częściej przebywamy powinny mieć Ra minimum 80, w żarówkach LED w miejscach do makijażu – 90.
Polecamy żarówki LED dostępne w naszej ofercie.
Zobacz także: