Światło, o czym nikogo nie trzeba chyba przekonywać, ma kolosalne znaczenie dla naszego zdrowia, samopoczucia, bezpieczeństwa i aktywności. Pomaga w utrzymaniu skupienia i koncentracji, dodaje energii do działania, dzięki czemu jesteśmy bardziej wydajni, ale też może służyć relaksowi i odprężeniu. Optymalne dla człowieka jest rzecz jasna światło słoneczne, dzienne, ale nie żyjemy w świecie idealnym, więc musimy na co dzień wspomagać się sztucznym. Wybierając lampy do mieszkania, biura bądź lokalu użytkowego zazwyczaj kierujemy się aranżacją wnętrza, specyfiką danego pomieszczenia, rodzajem opraw, ich funkcją i wyglądem. Wszystko to jest ważne, ale czy oznacza, że zaplanowaliśmy odpowiednie oświetlenie? Częstokroć zapominamy o jego parametrach, czyli natężeniu, temperaturze barwowej i barwie światła, współczynniku oddawania barw, tymczasem one mają kluczowe znaczenie, szczególnie tam, gdzie wykonujemy określone czynności. Musimy pamiętać, iż poszczególne części budynku - wymagają nieco innego oświetlenia, jeśli wnętrze ma być przyjazne i zapewnić nam dobry nastrój i optymistyczne spojrzenie na wszystko, co wokół.

Ilość lumenów na m2

Jaka moc oświetlenia powinna być w danym pomieszczeniu i jak to przeliczyć? Ile potrzeba lumenów na m2? Na początku wskazane jest wyjaśnić kilka pojęć… W tradycyjnej żarówce jej wartość podawana była w watach (W), czyli w jednostce miary mocy. Dziś istotniejszą cechą jest liczba lumenów (lm), a więc jednostka miary strumienia świetlnego, czyli ilości światła wysyłanego przez jego źródło w określonym kierunku. Nie da się wprost porównać watów i lumenów, gdyż pierwsze pokazują, ile energii zużywa żarówka, gdy świeci, drugie – ilość światła emitowanego przez lampę W przeszłości więcej watów przekładało się na jasność, dziś diody LED świecą mocniej, potrzebując nieporównywalnie mniej prądu. Warto dodać, że sama liczba lumenów nie mówi nic o rozkładzie światła, czyli jego natężeniu na danej powierzchni. Do tego pomiaru służą luksy (lx), mierzące ilość światła widzialnego na metr kwadratowy (m²) – innymi słowy, luksy wskazują, jak intensywnie oświetlona jest określona strefa, im większa liczba, tym jaśniejsze oświetlenie (1 lx = 1 lm/m²). Wartość luksów jest szczególnie istotna przy projektowaniu miejsc komercyjnych i użyteczności publicznej, takich jak szkoły, sklepy, biura, pracownie komputerowe i zakłady pracy. Różnica polega na tym, ze luksy uwzględnia cały obszar, na który pada światło, np. 100 lm oświetli metr kwadratowy natężeniem 100 lx, ale gdy lampę ustawimy wyżej i powierzchnia zwiększy się do 10 m2, natężenie zmniejszy się do 10 luksów. Ale dobre oświetlenie to nie tylko luksy i lumeny na metr kwadratowy, istotne są bowiem jeszcze dwie wartości:

- współczynnik oddawania barw - CRI/Ra. Mówi nam, w jakim stopniu światło emitowane przez lampę, odbijając się od konkretnej powierzchni - przedmiotu, ciała ludzkiego - oddaje rzeczywiste barwy. CRI>80 w mieszkaniu to minimum, jednak łazienka lub deska kreślarska wymagają CRI >90 (100 CRI ma wartość światło słoneczne);

- wyrażona w kelwinach (K) temperatura barwowa: ciepła (do 3300 K), neutralna (3300 – 5300) i zimna (powyżej 5300 K). Wskaźnik ten stymuluje naszą psychikę, wpływa na zdolność koncentracji (temperatura barwowa chłodniejsza) lub odwrotnie – sprzyja wyciszeniu (światło ciepłe).

Ile potrzeba lumenów na m2 w zależności od pomieszczeń

Każde z domowych wnętrz ma określoną specyfikę, przeznaczenie, stąd projektując oświetlenie należy zadbać, by natężenie światła było adekwatne do funkcji, jaką pomieszczenie ma spełniać. Sypialni nie musimy aż tak intensywnie rozjaśnić, jak lustra w łazience czy blatu roboczego w kuchni. Także strefę wypoczynku w salonie można bardziej wytłumić, jaśniej za to powinno być w pokoju dziecka, a już na pewno na biurku, przy którym odrabia lekcje. Bezsprzecznie - w przypadku mieszkań wszystko zależy od indywidualnych upodobań, ale generalnie przyjmuje się następujące wartości:

- kuchnia. W pomieszczeniu tym natężenie światła różni się zależnie od miejsca – światło ogólne to 500 lm/m2, stanowisko robocze – nawet 750 (polecamy stronę Abanet.pl „Ilość lumenów w kuchni”)’

- ile lumenów na metr kwadratowy w łazience? Tu również rozróżniamy światło ogólne, gdzie jego natężenie może być niższe, 200 – 300 lm, oraz oświetlenie lustra, przed którym robimy makijaż, golimy się, itp. – 500 – 800 lumenów na metr kwadratowy (zapraszamy na stronę „Ilość lumenów w łazience”);

- salon także ma kilka norm jak chodzi o oświetlenie: ogólne – 150 – 200 lumenów, strefa wypoczynku - 100 lm/m2, stół jadalny – 200 - 300 lumenów, 350 - 500 lumenów na metr kwadratowy przy biurku lub w fotelu, w którym czytamy książki (polecamy tekst „Ilość lumenów w salonie”);

- sypialnia – 100 – 200 lm w zależności od pełnionych dodatkowych funkcji (np. kiedy przed snem czytamy),

- przedpokój, korytarz – w tych pomieszczeniach norma natężenia światła wynosi minimum 100 lumenów.

Warto dodać, że w naszym kraju „oświetlenie ile lumenów na m2” regulują odpowiednie przepisy. Jednym z nich jest aktualnie obowiązująca norma PN-EN 12464-1 "Światło i oświetlenie - Oświetlenie miejsc pracy", określająca liczbę luksów w poszczególnych punktach. I tak przykładowe natężenie światła powinno wynosić:

- korytarz – 50 – 100 lx (mierzonych przy podłodze),

- schody – 150 lx,

- szatnie, umywalnie, toalety – 200 lx,

- fryzjer (w miejscu pracy) – 500 lx,

- biuro – 300 – 500 lx,

- sale konferencyjne – 500 lx,

- recepcja – 300 lx,

- sklepy – 300 lx strefa sprzedaży, 500 lx – kasa,

- magazyny – 100 lx,

- przedszkola – 300 lx,

- szkoły – sale lekcyjne – 300 lx, sale wykładowe – 500 lx,

- hale sportowe – 300 lx,

- szpital – sala operacyjna 1000 lx, ale już tak zwane pole operacyjne - od 10 tys. do 100 tys. luksów…

Ma się rozumieć, to tylko kilkanaście przykładów, gdyż norma obejmuje wszystkie pomieszczenia obiektów publicznych. Warto jednak o niej pamiętać i zadbać o zalecane natężenia światła również w domach prywatnych, bo przepisy nie zostały stworzone, by komukolwiek uprzykrzyć życie, lecz żeby podnieść komfort, wygodę oraz nade wszystko z myślą o poprawie bezpieczeństwa. A my polecamy Państwu oświetlenie dostępne w naszym sklepie Abanet.pl, które jest zgodne z tymi standardami. Oferujemy oryginalne lampy w rozsądnych cenach w różnorodnej stylistyce i do każdego z pomieszczeń – mieszkalnych oraz komercyjnych. Zapraszamy Państwa serdecznie do Abanet.pl.

Zobacz także: